Influencerlara reklam verirken dikkat edilmesi gerekenler oldukça fazladır. Nitekim sosyal medyanın gelişmesiyle birlikte yepyeni bir marketing kolu ve iş alanı ortaya çıktı. TV reklamları ya da bilboardlardan çok daha fazla kişiye çok daha az maliyetle ulaşma imkanı sağlayan influencerlar günümüzde reklam çalışmalarının vazgeçilmezi konumunda.
Hal böyleyken influencerlara neden reklam verilir, instagram fenomenlerinin hukuki yükümlülükleri nelerdir, fenomenlere reklam verilirken nelere dikkat edilmeli gibi sorular akıllara geliyor. Zira uzun süredir vergilendirilmesinde bile sorun yaşanan influencerlar hakkında oldukça fazla bilinmeyen hukuki yön vardı. İşte bu bilinmezliğin ortadan kaldırılması ve influencerlığın hukuki bir zemine oturtulması gerekçesiyle Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz yayınlandı.
Anılan Kılavuz ile influencerlar ya da sosyal medya fenomenlerine verilecek reklamlar çeşitli kurallara bağlandı. Bu kılavuza aykırı hareket eden ister influencer olsun ister influencerların ajansı olsun, isterse de reklam veren olsun ayrı ayrı sorumlu olacaklardır. Dolayısıyla koyulan kurallara uygun hareket etmek önem taşımaktadır.
Kılavuzda influencer kavramı türkçeleştirilmiş ve etkileyici olarak kavramsallaştırılmıştır. Kılavuz her mecraya ayrı kurallar koymuş ve mecralar arasında video paylaşım mecrası, fotoğraf ve mesaj mecraları, podcast mecrası, içeriğin yalnızca kısa bir süre görülebildiği mecralar olarak ayrıma gitmiştir. Belirtilen her mecrada koyulan kurallar ayrı ayrıdır.
Buna rağmen influencerların tüm mecralarda uyması gereken bazı kurallar vardır. Tüm mecralarda yapılan reklamlar açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmeli ve paylaşımın reklam olduğunun ayırt edilebilir olması gerekmektedir. Örtülü reklam her halükarda yasaklanmıştır.
Sosyal medya üzerinden yapılacak reklamlarda influencerların henüz deneyimlemediği bir ürünü önceden deneyimlemiş gibi bir algı yaratması yasaklanmıştır. Yapılacak reklamlar mevzuata uygun olacaktır. Ölçülebilir verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan test sonuçları hakkında iddialarda bulunulamaz. İnfluencerlar kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz, herhangi bir malın ticari reklamında efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir; doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
Tüketiciye yapılacak reklam bildiriminde bildirimin kolayca anlaşılabilir ve ayırt edilebilir olması, tüketicinin paylaşımla ilk karşılaştığı anda paylaşımın reklam olduğunu anlayabilecek bir paylaşım olması gerekmektedir.
Mecralara Göre Belirlenen Yükümlülükler
Youtube veya InstagramTV gibi video paylaşım platformlarında yapılan reklamlarda veya canlı yayınlara verilen reklamlarda “Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.” “Bu video, [reklam veren] ile ücretli işbirliğini içermektedir.” “[Reklam veren]’in destekleri ile.” “Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.” “Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.” açıklamalarından en az birisi yazılı veya sözlü olarak muhakkak belirtilmelidir. video içinde sürekli olarak veya videonun başlığında ya da açıklama kısmında veya ilgili reklamın geçeceği bölümün başında tüketicileri “daha fazla oku” gibi bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan verilmelidir.
Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında paylaşılan fotoğrafın veya mesajın içerisinde yapılacak reklamın #Reklam #Reklam/Tanıtım #Sponsor #İşbirliği #Ortaklık @[Reklam veren] ile işbirliği @[Reklam veren] tarafından sağlandı. @[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı ibarelerinden birisinin yer alması gerekmektedir. Ayrıca bu ibarelerle birlikte fotoğrafın veya mesajın içinde ya da altında veya açıklamalarında reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri de verilmelidir.
Podcast üzerinden yapılacak reklamlarda “Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.” “Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir işbirliğinden oluşmaktadır.” “[Reklam veren]’in destekleri ile.” “Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.” ifadelerinden en az birisi yer almalıdır. Bu ifadelerden seçilen bir tanesi yayının başında, ortasında ve sonunda, yazılı ve sözlü olarak belirtilmelidir.
Instagram hikayeler ya da Snapchat gibi içeriğin yalnızca kısa bir süre görülebildiği mecralarda yapılacak reklamlarda #Reklam #Reklam/Tanıtım #Sponsor #İşbirliği #Ortaklık @[Reklam veren] ile işbirliği @[Reklam veren] tarafından sağlandı @[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı ibarelerinden birisi yer almalıdır. Bu ibarelerden seçilen bir tanesi paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte paylaşımda yer almalıdır.
Reklam Verenin Sorumluluğu
Reklam veren, influencerların yukarıda belirtilen kurallara ve mevzuattaki diğer kurallara uymasını istemekle ve yukarıda belirtilen kurallar hakkında influencerı bilgilendirmekle yükümlüdür. Ayrıca kimi durumlarda influencerlar yaptıkları paylaşımlarda üçüncü kişileri kullanabilmektedirler. İşte bu durumlarda da reklam veren influencerla birlikte üçünü kişinin de mevzuata uygun hareket etmesini hatırlatmakla yükümlüdür. Reklam veren influencerın yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba göstermekle yükümlüdür.
Reklam veren bir ihlal yaşanırsa bu ihlalden influecerın sorumlu olduğu gerekçesiyle sorumluluktan kurtulamayacaktır. Dolayısıyla reklam verenin influencerı denetleme ve olası ihlallere karşı tedbir alma yükümlülüğü vardır. Ancak reklam veren yukarıda belirtilen tedbirleri aldığını ispat ederse hukuka aykırılık olsa bile sorumluluktan kurtulabilecektir.
Daha fazla bilgi için iletişim adreslerimizden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
