Vesting nedir sorusu sorulduğunda (Türkçe anlamıyla hak ediş) öncelikle startuplarda çalışanların şirkette tutulmasının bir hukuki yolu olarak düşünülmesi gerektiği ifade edilebilir. Vesting ile şirket çalışanlarına hisse verilerek şirkete ortak edilmekte, bu sayede şirket çalışanları şirkette tutulmaktadır.
Herkesin malumu, startuplar yeni kurulan şirketler olduğu için kimilerinin sermayesi olmamakta ve çalışan maaşı ödeyecek durumda olmamaktadır. Ayrıca iş arayan bir kişinin startupta çalışmasına ikna etmek de ayrıca zordur. Çünkü iş arayan kişiler, startupların CV’lerinde, LınkedIn biolarında pek de şık gözükmediğini düşünmektedir. Öte yandan halihazırda şirkette çalışmaya başlayan bir kişinin hele ki o şirket bir startupsa şirkete olan bağlılığı ya da sadakati de büyük şirketlere nazaran daha düşük olmaktadır. İş değiştirmenin çok sık yaşandığı ülkemizde şirket sahipleri için böyle bir risk her zaman mevcuttur.
İşte bu riskleri bertaraf etmek için Vesting denilen bir hukuki kuruma ihtiyaç duyulmaktadır.
Vestingin uygulamasına değinecek olursak, örneğin bir tasarımcı ile anlaşan startup vesting ile tasarımcısına yüzde onluk bir hisse vereceğini taahhüt edebilir. Ancak bu taahhütünü parçalara bölerek verecektir. Mesela taahhüt ettiği ilk yüzde iki buçukluk kısmını belirlediği bir tasarım işini yaptığı zaman vereceğini, diğer yüzde iki buçukluk kısmını başka bir görevi yerine getirdiği zaman vereceğini, başka bir yüzde iki buçukluk kısmı da şirkette belirli bir zaman çalıştığı zaman vereceğini ifade edebilir. Böylelikle şirketin değerinin artmasıyla hem şirket hem de tasarımcı daha fazla para kazanacak olup ayrıca tasarımcının şirkete bağlılığı da daha fazla olacaktır.
Kısacası vesting hem nitelikli iş gücüne kavuşabilmek için hem şirkete sadakati arttırabilmek için hem de çalışanlara ekstra motivasyon sağlaması için önemli bir yoldur.
Vesting çok farklı motivasyon yollarıyla düzenlenebilir. Örneğin yapılacak iş, getirilen müşteri, alınan yatırım, çalışılan yıl vestinge konu olabilir. Bu taahhütler yukarıdaki tasarımcı örneğinde olduğu gibi bileşik ve parça parça da verilebilir.
Ülkemizde ne Türk Ticaret Kanununda ne de diğer mevzuatta vestinge yönelik herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak bu, sözleşme özgürlüğü olan ülkemizde vestingin yapılamayacağı anlamına gelmemektedir. Öyle ki halihazırda vesting ile teşvik edilen hatırı sayılır miktarda startup çalışanı bulunmaktadır.
Ülkemizde vesting Amerika Birleşik Devletleri’nden farklı olarak kanuni bir düzenlemeye tabi olmadığı için bizatihi şirket paylarından hisse devri yapılmamakta, startuplardaki girişimci ya da varsa yatırımcı paylarından hisse devri şeklinde yapılmaktadır. Vestingin hukuki geçerliliği bulunmaktadır ve açıkçası çalışanları ciddi şekilde teşvik eden vestingin daha da yaygınlaşması startup camiasının daha da büyümesine yol açabilecektir.
Vesting nedir gibi sorularınız için iletişim adreslerimizden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
